Ο ελάχιστος παγκόσμιος φόρος επιχειρήσεων ήταν ως πρόσφατα μια θεωρούμενη ως δύσκολο να εφαρμοστεί ιδέα, η οποία όμως έγινε mainstream. Μάλιστα οι ΗΠΑ υπό το νέο τους πρόεδρο προωθούν τον ελάχιστο παγκόσμιο φόρο για τις επιχειρήσεις (ο οποίος νέος πρόεδρος  θεωρώ ότι έχει εκπλήξει θετικά και μάλιστα οι πρώτοι μήνες υπό την προεδρία του ήταν εντυπωσιακοί με πλήθος θετικών νομοσχεδίων και πρωτοβουλιών.  Αρκετές θετικές πρωτοβουλίες, κινήσεις ή νομοσχέδια από τα αλλεπάλληλα πακέτα οικονομικής ενίσχυσης, από τις προτάσεις του για ενίσχυση των ασθενέστερων, από την επάνοδο των ΗΠΑ στον ΠΟΥ, από τις πρωτοβουλίες του για το κλίμα, από νομοσχέδια για προώθηση της μισθολογικής ισότητας αντρών και γυναικών, από την επάνοδο σε συζητήσεις με την Ευρώπη κτλ. Είναι εντυπωσιακό το πλήθος θετικών πρωτοβουλιών, τόσο για τις ίδιες τις ΗΠΑ, όσο και εμμέσως για την υφήλιο – δείχνοντας το δρόμο για την ανάκαμψη- σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα).

Επίσης δημιουργεί και πάλι αισιοδοξία, καθώς η συνεργασία σε αυτόν τον τομέα ανοίγει το δρόμο για διεθνή συνεργασία και συνεννόηση και σε άλλους τομείς.

Γιατί όμως μια ιδέα που ζήτημα 20 άνθρωποι παγκοσμίως να την πίστευαν πριν 10 χρόνια έχει γίνει mainstream σήμερα? Γιατί οι ΗΠΑ πρότειναν τον ελάχιστο παγκόσμιο φόρο επιχειρήσεων και αμέσως Γερμανία και Γαλλία συμφώνησαν ?

Γιατί οι «αιθεροβάμονες» επιβεβαιώνονται πανηγυρικά (όπως και ότι η Ευρώπη κακώς έχει μείνει κολλημένη στη διαρκή, στην αιώνια λιτότητα βλέποντας τον κόσμο με «γυαλιά» προηγούμενων δεκαετιών και με το «άγχος» για ένα δημόσιο χρέος το οποίο πια χρηματοδοτείται με μηδενικά ή και αρνητικά επιτόκια. Ο κίνδυνος ήταν και είναι η ιαπωνοποίηση της Δύσης από την οποία μόνο με έμφαση στην ανάπτυξη μπορούμε να ξεφύγουμε. Ανάπτυξη, ανάπτυξη, ανάπτυξη, επενδύσεις για δημιουργία καλοπληρωμένων θέσεων εργασίας κτλ. Η Ευρώπη χρειάζεται αισιοδοξία και μια νέα, πιο σύγχρονη οπτική για τον κόσμο. Αισιοδοξία !!) ? Τι άλλαξε και φαντάζουν σήμερα λογικοί?

Ο τρόπος σκέψης των ανθρώπων. Ο κόσμος αλλάζει διαρκώς. Φυσικά τις τελευταίες δεκαετίες η αλλαγή έρχεται λίγοοοοο πιο γρήγορα αλλά και πάλι ένα υψηλό ποσοστό ανθρώπων, ακόμα και μορφωμένων δεν μπορεί να αποδεχτεί οτιδήποτε διαφορετικό από αυτό που έμαθαν, διάβασαν και εντυπώθηκε ως «πραγματικό» στο μυαλό τους.

Στη σημερινή εποχή, πώς να πείσεις εύκολα ανθρώπους που είναι βέβαιοι ότι ο ελάχιστος παγκόσμιος φόρος για τις επιχειρήσεις δεν μπορεί τάχα να επιβληθεί και δεν θα επιβληθεί ποτέ (αυτό ήταν το «μότο» του 100% των ατόμων σε συζητήσεις) γιατί:

«οι πολυεθνικές θα βρουν τρόπο να φοροδιαφύγουν και πάλι. Θα φύγουν σε άλλες χώρες. Θα φύγουν σε φορολογικούς παραδείσους ή σε χώρες με φορολογία 0% ή 5% το πολύ. Θα χαθούν οι επενδύσεις. Μειώστε τους φόρους των επιχειρήσεων στο 5% γιατί αλλιώς θα φύγουν όλες οι επιχειρήσεις. Αυτά για ελάχιστο παγκόσμιο φόρο είναι όνειρα, μη εφαρμόσιμα στην πραγματική ζωή».

Τελικά όμως όπως ήδη φαίνεται, ούτε όνειρα ήταν, ούτε ΑΙΘΕΡΟΒΑΜΟΝΕΣ ήταν όσοι θεωρούσαν τον ελάχιστο παγκόσμιο φόρο ως σχετικά εύκολα εφαρμόσιμο, αρκεί να υπήρχε βούληση.

Είχε αναφερθεί παλιότερα στο blog ότι θα ήταν αρκετό οι ΗΠΑ και η Ευρώπη (μαζί με Βρετανία) συν η Ιαπωνία να αποφασίσουν ότι καμία επιχείρηση δεν θα πληρώνει φόρο κάτω από ένα κατώτατο όριο και μετά θα μπορούσε να εφαρμοστεί σχεδόν άμεσα. Μάλιστα και σε επίπεδο Ευρωζώνης αρκεί να συμφωνούσαν οι 2 ισχυρότερες χώρες της, δηλαδή η Γαλλία και η Γερμανία με την προσθήκη Ιταλίας και Ισπανίας (συν τη Βρετανία σε επίπεδο Ευρώπης)

Γιατί ?

Μα γιατί οι συγκεκριμένες χώρες (ΗΠΑ σε παγκόσμιο επίπεδο, Γερμανία-Γαλλία σε ευρωπαϊκό) με τη δυνατότητα επιβολής κυρώσεων ή και την πολιτική πίεση θα αναγκάσουν τις άλλες χώρες και στη συνέχεια και τις χώρες φορολογικές – παραδείσους να αποδεχθούν ένα τέτοιο σχέδιο, διαφορετικά μπορούν ανετότατα να τις αποκόψουν από το σύγχρονο οικονομικό επιχειρείν.

Όλα στη σημερινή εποχή γίνονται ηλεκτρονικά. Τίποτα δεν μπορεί να αποκρυφτεί και μπορεί να διαπιστωθεί σχετικά εύκολα αν μια πολυεθνική αποκρύβει εισοδήματα χρησιμοποιώντας φορολογικούς παραδείσους (με τη τακτική που είχε περιγραφεί παλιότερα στο blog και υπάρχει και στη συνέχεια της ανάρτησης).

Αυτό που φαινόταν «δύσκολο», «αδύνατο» θα γίνει πραγματικότητα. Ήδη (εδώ και καιρό) υπάρχει αρμόδια ομάδα εργασίας στα πλαίσια του ΟΟΣΑ που εξετάζει το φορολογικό πλαίσιο των χωρών και το φορολογικό περιβάλλον ανά την υφήλιο και τα «θεμέλια» ήδη υπάρχουν.

Απουσίαζε η πολιτική βούληση (κυρίως από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη). Με την πρόσφατη πολιτική αλλαγή στις ΗΠΑ και με τη ταυτόχρονη αφύπνιση (ιδίως των νεότερων σε ηλικία) ανά την Ευρώπη, ακόμη και με την αλλαγή στάσης αρκετών πολιτών που αρχίζουν να αναρωτιούνται το τι ακριβώς συμβαίνει και

«ο Buffett πληρώνει μικρότερο ποσοστό του εισοδήματός του σε φόρους σε σχέση με τη γραμματέα του?»

«ή πώς ένας κολοσσός πληρώνει σχεδόν μηδενικούς φόρους και ο μέσος μισθωτός πολίτης των ΗΠΑ πληρώνει σχεδόν 40% στο ανώτερο κλιμάκιο για το μισθό με τον οποίο αμείβεται»?

Πώς όμως χρησιμοποιείται η τακτική της «μεταφοράς κερδών» από τους επιχειρηματικούς κολοσσούς?

Είχε περιγραφεί παλιότερα στο blog στην ανάρτηση περί του FDI (Foreign Direct Investment), θα παρατεθεί και πάλι:

….το 85% των phantom FDI, δηλαδή των άμεσων ξένων επενδύσεων – «φάντασμα» αφορούν 10 χώρες.

Λουξεμβούργο και Ολλανδία συνιστούν σχεδόν το 50% του phantom FDI (δηλαδή το 50% των 15 τρις δολαρίων !!!) και οι λοιπές χώρες είναι το Χονγκ Κονγκ, οι Παρθένες Νήσοι, η Σιγκαπούρη, τα νησιά Κέυμαν, η Ελβετία, η Ιρλανδία και ο Μαυρίκιος.

Αναφέρουν το παράδειγμα της Ιρλανδίας η οποία μείωσε τους φορολογικούς της συντελεστές από το 50% τη δεκαετία του ‘80 στο 12,5% και ως αποτέλεσμα προσέλκυσε τεράστιες επενδύσεις ή μάλλον «επενδύσεις». Αναφέρει και το παράδειγμα some multinationals take advantage of loopholes in Irish law by using innovative tax engineering techniques with creative nicknames like “double Irish with a Dutch sandwich,” which involves transfers of profits between subsidiaries in Ireland and the Netherlands with tax havens in the Caribbean as the typical final destination.

Πώς όμως χρησιμοποιούν οι εταιρίες χώρες για να πληρώνουν χαμηλότερους φόρους ? Ας δούμε ένα πολύ απλό παράδειγμα.

Έστω η θυγατρική μιας πολυεθνικής στην Ελλάδα έχει πωλήσεις το 2019 ύψους 100 εκατομμυρίων ευρώ και κέρδη ΠΡΟ φόρων (μετά όλων των εξόδων) ύψους 20 εκατομμυρίων ευρώ.

Αν τα κέρδη φορολογούνταν στην Ελλάδα, θα έπρεπε να πληρώσει σε φόρους 4,8 εκατομμύρια ευρώ (24% ο φορολογικός συντελεστής στην Ελλάδα για το 2019 σύμφωνα με τις τελευταίες ανακοινώσεις).

Αν όμως η ίδια πολυεθνική έχει φτιάξει μια εταιρία σε χώρα με συντελεστή φορολογίας 12,5% και η εταιρία αυτή χρεώσει στην ελληνική θυγατρική έξοδα 20 εκατομμυρίων ευρώ για τη χρήση άδειας, τότε θα έχουμε:

Ελλάδα. Κέρδη ΠΡΟ φόρων = 0 εκατομμύρια. ΦΟΡΟΣ = 0 ευρώ (καθώς τα 20 εκατομμύρια ευρώ κερδών «εξαφανίστηκαν» ως πληρωμή στην εταιρία στην άλλη χώρα).

Χώρα με χαμηλό συντελεστή φορολ. Έσοδα 20 εκατομμύρια ευρώ. Φόρος 12,5% = 2,5 εκατομμύρια ευρώ φόρος.

Πόσο ΓΛΥΤΩΝΕΙ η συγκεκριμένη πολυεθνική σε φόρους ? 2,3 εκατομμύρια ευρώ.

Φανταστείτε το ίδιο να συμβαίνει με ΟΛΕΣ τις θυγατρικές της ανά την Ευρώπη και να «μαζεύει» τα κέρδη της σε 1-2 χώρες με τους χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές.

Στη συνέχεια μπορούν να χρησιμοποιήσουν ΑΛΛΕΣ χώρες (πχ αναφέρει χώρες της Καραϊβικής) που θα ΧΡΕΩΝΟΥΝ με τη σειρά τους την «κεντρική» θυγατρική με έξοδα για παραχώρηση «άδειας χρήσης πνευματικής ιδιοκτησίας» κτλ. και να πληρώνουν ακόμη χαμηλότερους φόρους.

Με το συγκεκριμένο τρόπο μπορεί μια πολυεθνική να γλιτώσει σχεδόν ΟΛΟ το ποσό του φόρου που κανονικά θα έπρεπε να φορολογηθεί για παράδειγμα στην Ελλάδα και σχεδόν να μηδενίσει το φορολογικό της συντελεστή.

Επιστρέφοντας στο σήμερα, ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ και η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ από τις πρώτες ημέρες δήλωσαν ότι θα πιέσουν στην κατεύθυνση του παγκόσμιου ελάχιστου φόρου για τις επιχειρήσεις.

Δείτε πχ από το CNBC ήδη από τις 26 Φεβρουαρίου (περί τον 1 μήνα μετά την ορκωμοσία) κινήσεις που προετοίμαζαν το έδαφος:

Ή μεταγενέστερα άρθρα σε CNBC, Reuters κτλ:

Το τέλος του ποια χώρα θα μειώσει περισσότερο τους φόρους των επιχειρήσεων για να προσελκύσει «επενδύσεις» (αναλύθηκε πριν πώς ακριβώς γίνεται η μεταφορά κερδών σε χώρες με χαμηλό φορολογικό συντελεστή) είναι προ των πυλών. Το δηλώνει ξεκάθαρα η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ. Πρόκειται για ιστορική αλλαγή.

Πριν μερικές ημέρες, επισήμως οι ΗΠΑ ανέφεραν ως ένα αρχικό σημείο συζήτησης τον ελάχιστο παγκόσμιο φόρο στο 15% (πηγή CNBC):

Ίσως μεταγενέστερα ο στόχος είναι για ελάχιστο φορολογικό συντελεστή υψηλότερο του 15%, όμως η βάση τίθεται χαμηλά και μετά μάλλον θα κινηθεί προς υψηλότερα επίπεδα (πιθανόν προς το 20%+).

Αμέσως (ή και συντονισμένα) Γερμανία και Γαλλία χαιρέτισαν τη συγκεκριμένη ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ και δήλωσαν έτοιμες να προχωρήσουν και οι ίδιες μαζί με τις ΗΠΑ (από το CNBC και πάλι):

Ο αρχικός προτεινόμενος παγκόσμιος φόρος για τις επιχειρήσεις στο 15% είναι μια καλή αρχή (γιατί πχ ένα ποσοστό 20% ίσως προκαλούσε αντιδράσεις και καθυστερούσε η εφαρμογή του) και εν συνεχεία, το συγκεκριμένο ποσοστό πιθανότατα να ανέλθει στο 20-25% ή γενικά στο ποσοστό φορολόγησης των επιχειρήσεων σε ΗΠΑ, Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία κτλ (πιθανολογώ ότι και στις ΗΠΑ, το ποσοστό φορολογίας επιχειρήσεων από το 21% θα ανέλθει στο 25% και όχι στο 28% αρχικά, γιατί υπάρχουν αντιδράσεις οπότε το 25% θα είναι μια «μέση λύση»).

Ο παγκόσμιος ελάχιστος φόρος των επιχειρήσεων, αρχικά στο 15%, είναι και δίκαιος για κάθε χώρα και οικονομικά λογικός, καθώς τα κέρδη πρέπει να φορολογούνται στη χώρα όπου παράγονται, δηλαδή τα κέρδη μιας πολυεθνικής από πωλήσεις της στη γερμανική αγορά είναι σωστό να φορολογούνται στη Γερμανία.

Επίσης ένας συντελεστής στο 15% αρχικά ή στο 20-25% τελικά δεν θα σημάνει την καταστροφή του κόσμου. Οι συγκεκριμένες εταιρίες – κολοσσοί έχουν τεράστια κέρδη, τα επιτόκια παγκοσμίως βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά, οι ιδιοκτήτες τους ή μέτοχοι τους έχουν κερδίσει απίστευτα ποσά (τα χρηματιστήρια βρίσκονται στα ιστορικά υψηλά τους) κτλ.

Επίσης ελάχιστο ποσοστό φορολογίας 15% ή 20% στο μέλλον δεν είναι κάτι το εξωφρενικό, ούτε θα πλήξει τις επιχειρήσεις. Ο μέσος πολίτης στη Δύση πληρώνει το διπλάσιο ποσοστό (και παραπάνω) ενώ επί αρκετές δεκαετίες πχ στις ΗΠΑ ο συντελεστής φορολογίας των επιχειρήσεων ανερχόταν στο 28% και οι ΗΠΑ αναπτύσσονταν με απίστευτα υψηλούς ρυθμούς (υψηλότερους από ότι τα τελευταία 3 χρόνια που μειώθηκε ο συντελεστής στο 21%).

Η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, με θητεία στη Fed, με βαθιά γνώση των οικονομικών δεδομένων έχει δηλώσει πρόσφατα ότι είναι καιρός να μπει ένα τέλος στη συνεχή «κούρσα» μεταξύ των χωρών ποιος θα «μηδενίσει τους φόρους». Μια χώρα πχ της Καραϊβικής, ένα νησάκι, μπορεί να έχει φόρο στο 1% και προσελκύοντας μια πολυεθνική με κέρδη προ φόρων 10 δις δολάρια, να συγκεντρώνει σε φόρους 100 εκ δολάρια, δηλαδή απίστευτο νούμερο για ένα νησάκι από μία μόνο εταιρία. Όμως οι χώρες της Δύσης αλλά και της Ασίας θα χάσουν έσοδα που θα μπορούσαν να δοθούν στη βελτίωση των συστημάτων υγείας, στην επένδυση στην παιδεία και την εκπαίδευση, στη στήριξη των πιο αδύναμων κτλ.

Όλα στη ζωή αλλά και στις επιχειρήσεις πια (ήδη υποχρεώνονται να συντάσσουν εκθέσεις σχετικά με το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα, τις κοινωνικές τους πρωτοβουλίες) ΔΕΝ μετριώνται αποκλειστικά με το χρήμα. Δεν είναι δα κάτι το φοβερό να πληρώνουν εταιρίες κολοσσοί ένα ελάχιστο 15% ως φόρο. Ένας ελάχιστος φόρος 15% δεν θα «καταστρέψει το Σύμπαν», αναφέρθηκε και πριν ότι η οικονομία των ΗΠΑ λειτουργούσε με υψηλότερο ποσοστό επί δεκαετίες όπου αναπτυσσόταν με ταχύτερους ρυθμούς μάλιστα από τους σημερινούς.

Επίσης είναι μια ευκαιρία για περισσότερη διεθνή συνεργασία και σε άλλους τομείς, κάτι που φαίνεται και από το παρακάτω άρθρο του CNBC:

Η πλειονότητα των προβλημάτων στη σημερινή εποχή δεν μπορούν να επιλυθούν από μια χώρα μόνη της. Αυτό φάνηκε και στη διάρκεια της πανδημίας όπου ένας ιός από μια περιοχή του πλανήτη επηρέασε τις ζωές όλων μας.

Αλλά και στην κλιματική αλλαγή, καμία χώρα μόνη της δεν μπορεί να λύσει το συγκεκριμένο θέμα. Στο θέμα της φορολογίας, αν μια χώρα μόνη της προβεί σε μία κίνηση, χωρίς συνεργασία από τις άλλες, τότε θα αποτύχει. Στο θέμα της πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας. Στο θέμα της αντιμετώπισης της φτώχειας. Στο θέμα της μείωσης της ανισότητας.

Χρειάζεται διεθνής συνεργασία.

Προσωπικά είμαι πολύ αισιόδοξος και για το συγκεκριμένο θέμα, αλλά και για λοιπά θέματα, καθώς παρατηρώ μια αλλαγή κλίματος (ιδίως μετά την εκλογή του νέου προέδρου των ΗΠΑ) αλλά και μια επιθυμία, ειδικά των νεότερων, να κινηθούν προς μια παγκόσμια κοινωνία με περισσότερο ενδιαφέρον για το περιβάλλον, για τους γύρω τους, για τα δικαιώματα όλων, γενικά με περισσότερη ΕΝΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ.

Ευχαριστώ για την ανάγνωση !

ΕΥΚΟΛΟΣ ΚΑΙ ΓΡΗΓΟΡΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΝΑ ΑΝΕΒΑΖΕΤΕ ΣΧΟΛΙΑ ΣΕ 5 ΔΕΥΤΕΡΟΛΕΠΤΑ ? Σας εξηγώ το τρόπο στο σύντομο άρθρο

http://www.orthologikos.gr/2016-08-22-21-59-50/53